47: KİTAP YORUMU : Vatan yahut Silistre

Kitabın Adı: Vatan yahut Silistre

Yazar: Namık Kemal

Baskı Tarihi: 2006

Sayfa Sayısı: 99

ISBN: 9758688324

Yayınevi: Bordo-Siyah

Kitabın Türü: Tiyatro

KİTAP HAKKINDA

Tanzimat döneminin en önemli isimlerinden birisi olan Namık Kemal, hemen hemen tüm eserlerinde "vatan", "hürriyet", "millet" kavramlarını esas almıştır.Batılı anlamda ilk tiyatro eserimiz olan Vatan Yahut Silistre, Namık Kemalin de yazdığı ilk oyundur. Eser, Namık Kemalin sağlığında Gedikpaşa Tiyatrosunda sahnelenmiş hatta gösterimin ardından çıkan bazı olaylar ve İbret gazetesinde yayımlanan bazı makaleler, Namık Kemal ve arkadaşlarının sürgüne gönderilmesine neden olmuştur.

Bir tiyatro eseri olarak ayrıca ilgi görmüş, kısa zamanda başka dillere çevrilmiş ve pek çok tiyatro oyununun yazılmasına öncülük etmiştir. Rusların Silistre Kalesini kuşatmasına karşı koymak üzere gönüllü olarak Silistreye gelen İslam Bey ve erkek kılığına girerek onun ardından giden Zekiyenin hikâyesinin işlendiği Vatan Yahut Silistrede asıl vurgulanmak istenen, "vatan uğruna yapılmayacak şey olmadığı"dır.

(Tanıtım Bülteninden)

KİTAP YORUMU

Cahil Okur’dan herkese selamlar…

Geçtiğimiz ay içerisinde okuduğum lakin yorumu bu aya kalan bir kitap ile karşınızdayım. Uzun zamandır tiyatro eseri okumamıştım. Bu nedenle de kendime yine bir tekrar okuma seçtim ve Namık Kemal’in Vatan yahut Silistre’sini okudum. Lafı fazlaca uzatmadan hemen yoruma geçeyim.

1. İçerik Yorumu

Öncelikle kitabın ismi ile başlamak istiyorum. Vatan yahut Silistre eserinin adını her zaman daha farklı düşünmüştüm. Lakin önsöz okumama alışkanlığımdan kaynaklanan bir durum ile karşı karşıya kaldım. Kitabın ön sözünü okuduğumda eserin ilk olarak “Vatan” ismi ile yayınlandığında daha sonradan sansürler nedeniyle “Silistre” ismiyle yayınlanıyor ve oynanıyor. Yıllar sonraki basımları ise “Vatan yahut Silistre” adını alıyor. Bu da bir ön not olarak kalsın ve içerik yorumuna başlayalım.

Namık Kemal’in vatanperverlik temalı eserlerinin başını çeken bu eser bir tiyatro eseri ve okuması oldukça kolay. İçerisinde Osmanlı Devletinin vatandaşlarının vatanseverliği noktasına birçok ipucu bulmak mümkün.

Ayrıca o dönem yaşanan bazı toplumsal sıkıntılara da yer verilmiş. Bunları okuduğunuzda daha net göreceksiniz. Savaş esnasındaki birlik ve beraberliklerinin ipuçları da eserin içinde mevcut.

İçerik anlamında tahmin edilebilir olaylar geçse de bir tiyatro eseri olduğu düşünüldüğünde burada asıl amacın duygunun izleyiciye geçmesi olduğunu düşünebiliriz. Yani anlatmaya çalıştığım lakin beceremediğim şey : ) okunmak için değilde sahnelenmek için yazılan bir eser. Bu nedenle sizi okuduğunuzda tam anlamıyla tatmin etmeyebilir. Ki ben bazı bölümlerde bunları yaşadım.

2. Yazım Dili Yorumu

Namık Kemal’den bahsederken yazım dili anlamında bir eleştiri getirmek ne kadar doğru olur bilmiyorum. Ancak eseri bir solukta okuyabileceğinizi ve dönemine rağmen kolaylıkla anlayabileceğinizi ifade edebilirim. Klasiklerde çekilen en büyük sıkıntı  günümüz Türkçesi ile anlamaya çalışmanın verdiği zorluk ki, bu eserde ben böylesi bir olay ile karşılaşmadığımı belirtmen lazım.

3. Yapısal Yorum

Bordo-siyah seriyi seviyorum. Hem basım anlamında hem de hızlı okuma tekniğine uygun yapısı ile beni mutlu eden kitap setlerinden. Bir dönem her yerde görmeniz mümkünken şimdilerde sayıları bir hayli azaldı.Artık pek göremiyorum ve kitaplığımın değerli eserlerinden bir tanesi. Yapısal olarak benden geçer not alabilecek kadar iyi bir basım ile karşı karşıyaydım. Bu anlamda kitap bana herhangi bir sıkıntı çıkarmadı.

SEÇTİĞİM SÖZLER

Allah o kadar güzel bir vücudun içine hainlik saklamaz... Kim bilir? En güzel çiçeklerin arasında yılan bulunuyor.  (Sayfa 27)

Vatanın uğrunda ölmeyeceksem, ya ben niçin doğdum? .... Vatanı sevmeyen adamdan, sana nasıl sevgi bekleyebilirsin?  (Sayfa 32)

Biz vatanı koruyacağız, Allah da bizi koruyacak... (Sayfa 39)

Bıyıksızı ölmek ister,ak sakallısı ölmek ister... ne diyeyim, Allah cümlesini vatana bağışlasın. (Sayfa 50)

Bilir misin,bence vatan iman ile birliktedir. Vatanını sevmeyen Allah'ını da sevemez... (Sayfa 66)

Meğer canından iyice vazgeçenlere ölmek de pek korkunç bir şey değilmiş! (Sayfa 74)

Allah boş yere mucize göstermez. (Sayfa 78)