Ateşten Gömlek (Halide Edip Adıvar) / 1. Kitap Özeti

Cahil Okur’dan herkese merhaba… 

Bu gün sizlere blogumun ilk kitap özetini sunacağım. Roman özeti çıkarmayalı bir hayli zaman oldu, sanırım son özetimi ortaokula giderken çıkarmıştım. Bakalım aklımda kalan düzene göre bir özet çıkartabilecek miyim?

NOT: Yazım özet içerikli olduğu için içerisinde bolca içerik hakkında bilgi içerecektir. Bu nedenle eseri okumayı planlayan arkadaşlarımın konu hakkında bilgilendirmek istedim. Sonradan bana kızmayınız…

Ateşten Gömlek (Özet)– Halide Edip Adıvar  

Peyami’nin hayatında her şey akrabası olan cemal ile yeniden bir araya gelmesi ardından başlar. Hariciye Nazırlığı’nın bulunduğu sokaktaki saldırı da yeni hayatının ilk kıvılcımları olur. Peyami için önceleri anlamsız olan işgalciler ve vatan konuları artık toprağı yarıp havayla buluşan tohum misali yeşermektedir.

Kısa bir zaman sonra işgal edilen İzmir’den Cemal’in kardeşi Ayşe gelir. Ayşe, Peyami ve Cemal bir gün Mr. Cook adında bir gazeteci ile bir araya gelirler. Mr. Cook, İzmir hakkında Ayşe ile konuşur ama sözleri oldukça yaralayıcı ve işgalci devletlerden yanadır. Ayşe sabrını yitirir ve Mr. Cook’a gerekli olan cevabı verir. Ayşe’nin sözleri hem Peyami ve Cemal’de hem de orada bulunana diğer genç zabitlerdeki vatan aşkını alevlendirir. Gözler önce işgal altındaki İzmir’e oradan da Anadolu’ya döner…

Bu hadisenin ardından uzun bir zaman geçmeden Cemal Anadolu’ya geçerek millet güçlerine katılır ve işgalcilere karşı gelir. Yakın arkadaşlarından İhsan’da kısa bir zaman sonra ona katılır. Onların Anadolu;’ya geçtiği sıra Peyami kötü bir hastalığa tutulur ve iyileştiği zamana kadar İstanbul’da fiilen işgal edilmiştir. Abisi ve arkadaşları Anadolu’da mücadele eden Ayşe’de İstanbul’da fikri mücadele içindedir. Ayşe’nin bu tavırları işgalcileri peşine düşürür ve Anadolu’ya geçişi zorunlu hale gelir.

Ayşe’ye giderek aşık olan Peyami’de Ayşe’ye katılır ve Peyami annesini geride bırakarak Anadolu’ya geçer. İlk durakları Sakarya olan ikili İhsan’la buluşur. Cemal’e haber verilir. Cemal Ayşe’nin Eskişehir’e gönderilmesini istemesi ardından, İhsan; Ahmet Çavuş’u  Ayşe ile birlikte Eskişehir’e yollar. Peyami ise İhsan’la kalır.

İhsan ile kalan Peyami artık milletin askeridir ve kendisine verilen ilk görev gömülü olan mühimmatı Mehmet Çavuş ile birlikte bulunduğu yerden çıkartarak karargaha ulaştırmaktır. Mühimmat karargaha getirilir ancak yanında küçük bir köylü kızı olan ve İhsan’a aşık olan Kezban’da vardır. Kezban karargaha geldiği günün akşamı İhsan’ın çadırına girer. İhsan’a tüm yalvarmalarına rağmen İhsan, Kezban’ı geri yollama kararı alır. Kezban ikinci gün Peyami’den yardım ister ve son kez İhsan’ın çadırına girer ama İhsan’ın kararı aynıdır. Peyami, Kezban’ı yolcu etmesi ardından Kezban, sırf karargahta kalabilmek adına evlilik teklifini kabul ettiği Mehmet Çavuş tarafından vurularak öldürülür. Mehmet Çavuş olay ardından firar eder.

İhsan ve Peyami bu olay sonrasında Konya dolaylarına giderler. Orada tekrardan Mehmet Çavuş ile karşılaşırlar. Mehmet Çavuş İhsan, Peyami ve yanındaki askerlere pusu kurar. İki asker şehit düşer. İhsan ve Peyami’de yaralanırlar ve tam şehit olacakken süvariler yetişir. Mehmet Çavuş ile yanındakiler tutuklanır. Mehmet Çavuş ihanetinin bedelini şehit ettiği askerlerin mezarı başlında idam edilerek öder.

Peyami yaralanması ardından önce Eskişehir’e gönderilir. Orada Cemal ve Ayşe ile yeniden bir araya gelir, sonrasında Savunma Bakanlığı’na memur olarak atanır ve Ankara’ya gider. Ankara’da kaldığı dönemde Ayşe ile mektuplaşan Peyami harp hakkındaki bilgileri kendisinden alır. Ayşe son mektubunda Peyami’ye hitaben “ Sen Peyami, İzmir yolunda hala sararmış yapraklara bakarak mı yürüyeceksin” der.

Peyami bu satırlar ardından cepheye dönmenin yollarını arar ki tercüman aranması sonrasında istediğine kavuşur. İhsan’ında bulunduğu … Kolordu’ya atanır. İhsan ile Peyami’nin ilk karşılaşmalarında, İhsan Peyami’ye Ayşe’ye olan sevdasını anlatır. Konuyu Ayşe’ye de açtığını ve İzmir’e girmeleri ardından evlenme kararı aldıklarından bahseder. Lakin süreç talihsizlileri beraberinde getirir ve Ayşe ile ihsan’ın arası sonsuza kadar düzelmeyecek şekilde bozulmuştur. İhsan sözlerini Ayşe’nin kendisi için artık sadece bir hayal olduğunu belirterek tamamlar.

İşgalcilere karşı yapılan son saldırıda İhsan ve Peyami yan yanadır. İhsan Kartaltepe mücadelesinde ağır yaralı olarak Ayşe’nin çadırına götürülür. Kısa bir süre sonra da Ayşe’nin cenazesi çadıra getirilir. Birbirine kavuşamayan iki beden yan yana defnedilir. Peyami de aynı saldırıda ağır yaralanır ve ayaklarını kaybeder.

Ankara’ya götürülen Peyami’nin hastanede kaldığı dönemde yazdığı hatırattan öğreniriz tüm bunları. Peyami beynindeki kurşunun çıkarılması için gün saymaktadır. Ameliyat başarısız geçer ve Peyami vefat eder. Hatıratı okuyan doktorlar araştırmaları sonrasında ne Hemşire Ayşe’nin ne de İhsan adında bir askerin varlığına dair bir kanıt bulamazlar. Peyami’nin yazdıklarını beynindeki beyninde kalan kurşuna bağlarlar.