Ateşten Gömlek / 10. Yorum (114)

Cahil Okur’dan selamlar…

Uzun zamandır Türk Edebiyatı’ndan bir eser okumamıştım. Bu arayı Halide Edib Adıvar ile kapatalım istedim. Şimdide sıra bu büyük eser hakkındaki fikirlerimi sizlerle paylaşmaya geldi.

KİTAP YORUMU

“Sakarya Ordusu’na” diye başlıyor eser… O büyük kahramanlara atfedilmiş. Ve ardından Halide Edib’in Yakup Kadri’ye yazdığı satırlar… İlk söz veya son söz okumayı pek sevmem ve çoğu zaman atlarım ama o satırları muhakkak okuyun derim ben size…

İçerik Yorumu

Ülkemizin başından geçen en hazin hikayenin anlatıldığı bir eser “Ateşten Gömlek”. Yazarımız Halide Edib Adıvar’da o mücadeleler içerisinde bulunmuş yüzlerce neferden bir tanesi… Durum bu olunca, yazarın kalemindeki ustalığı da göz önüne alınca karşınıza mutlak surette beğeneceğiniz bir eser çıkmakta.

Kitabın akışı biraz yavaş olmakla beraber içerisinde yoğun şekilde kullanılan Osmanlıca kelimeler ya da bugün kullandığımız dil içerisinde yaşamayan kelimeler sizleri yorabilir. Kitabın sonunda eser içerisinde ki bu kelimeler için bir sözlük bulunsa da ben genelde akıştan ne anlattığını çözmeye çalışarak okumaya devam ettim.

Genel anlattığı dönemin içerisinde yaşayan ve birçok olayında kahramanlarından biri olan yazarımız konuları oldukça güzel bir şekilde nakletmiş. İçerisindeki aşk teması ise bence biraz fazla kaçmakla beraber, toplumun dönem içerisindeki halini güzel bir şekilde yansıttığını belirtmek gerekiyor.

Eğer tarihe biraz merakınız var ise kitabın sizi alıp götüreceğini belirtmem gerekiyor. Yerli eser okuma yüzdenizi bilemesem de, ki ben zorlanan bir okurum, bu kitabı okumanız gerektiğini belirtmek istiyorum. İyi bir okurun bana göre listesinde olması gereken eserlerden bir tanesi.  

Yazım Dili Yorumu

Yukarıda da belirttiğim gibi içerisinde fazlaca Osmanlıca kökenli kelime barındıran bir eser. Ancak burada yayınevinin hatası olduğu kanısındayım. Bu gün yaşayan dil içerisindeki kelimeler ile kitap sadeleştirmeye gidilebilirdi. Onun dışında Halide Edib’in üslubunu eleştirmek elbette haddim değil. Sinekli Bakkal ardından Halide Edib’den okuduğum ikinci eser ve benim için oldukça güzel bir anlatıma sahipti.

Yapısal Yorum

Kapak tasarımı oldukça güzeldi. İçerisinde de herhangi bir yazım yanlışı ile karşılaşmadım. Bu anlamda Can Yayınları’nın kalitesine uygun bir eser olmuş diyebilirim.

ÖNEMLİ NOT: Yukarıda belirttiğim gibi kitabın ilk sözünde Halide Edib Adıvar eserin ismini Yakup Kadri’den aldığını belirtmekte. Yakup Kadri bu ismi daha sonraları “Yaban” adını alacak eseri için düşünmekteydi.

ARKA KAPAK YAZISI

Ateşten Gömlek, cepheden, romanda anlatılan kişilerle omuz omuza yaşamış birinden gelen bir yapıt. Kurtuluş Savaşı’nın ateşten gömleğinin içinden çıkmış bir roman. Halide Edib Adıvar, her birini yakından tanıdığı roman kişilerini, yani silah arkadaşlarını içtenlikle, çağına ve yaşanan acı olaylara sorumlulukla tanıklık ederek anlatıyor. Bağımsızlık savaşımızı bütün gerçekliği ve canlılığıyla anlatan belki de en önemli roman, Ateşten Gömlek.

İhtilal ve isyan günlerinden beri koza, kurt, kelebek devirleri tetkik edilen mahlûkat gibi Sakarya silâh arkadaşlarımın "Ateşten Gömlek"te birkaç solgun aksini İstanbul, ihtilal ve ordu günlerinden alıp kâğıt üstüne koymaya çalıştım. İstediğim gibi olmadığı için silâh arkadaşlarımdan af dilemek isterdim. Bize onlar ilham ettiler.

HALİDE EDİB ADIVAR

KÜNYE

Adı:  Ateşten Gömlek

Yazar: Halide Edib Adıvar

Baskı tarihi: Şubat 2016

Sayfa sayısı: 250

Format: Karton kapak

ISBN: 9789750723216

Kitabın türü: Edebiyat, Roman, Türk Klasikleri

Dil: Türkçe

Ülke: Türkiye

Yayınevi: Can Yayınları

ALINTILAR

Hayat bana en korkak adamların iddia ile cesaretten bahsedenler olduğunu öğretti. Sayfa 24

"İngilizler aflarını talep edenlere versinler mösyö, affı zalimler değil, mazlumlar verir. Çanakkale'de dövüşürken ne asi ne esirdik. Namuslu bir millet gibi dövüştük, öldük, öldürdük. Ne zamandan beri ve hangi milletle harp edilir de mağlup olduğu zaman ona katil denilir?" Sayfa 49

Ateşten gömlek taşıyanlar sıcağın ısıttığı kadar yaktığını da bilirler. Sayfa 86

İyi kötü ihtilali imanlı fakat isimsiz insanlar başlatmıştı. Sayfa 135

Harpte yegane korkulacak şey korkudur. Sayfa 198