91: KİTAP YORUMU : Teşkilat

Yazar: Selman Kayabaşı

Baskı Tarihi: Şubat 2013

Sayfa Sayısı: 320

ISBN: 9786055535681

Yayınevi: Timaş Yayınları

Kitabın Türü: Roman, Tarih, Edebiyat

KİTAP HAKKINDA

Onlar; Oğuz Kağandan bugüne kadar, Türkün devlet-i ebed müddet fikrini devam ettiren gizli teşkilatın liderleriydi... Kimi, Gök-Türk Devletini; kimi, Selçuklu Beyliğini; kimi, Osmanlı İmparatorluğunu; kimi de Türkiye Cumhuriyetini kurmakla görevlendirildi. Nizamülmülk’ten İmam-ı Gazali’ye, Selçuk Beyden Mevlana Celaleddin-i Rûmi’ye, Osman Beyden Dursun Fakihe, Sultan Abdülhamit’ten Enver Paşaya ve Mustafa Kemal’den Turgut Özal’a kadar birçok isme; Teşkilatın gizli sancağı emanet edildi. Pakistan’da, Afganistan’da, Lübnan’da, Azerbaycan’da, Bosna’da; Osmanlı Devleti’nin bakiyesinde kurulan elliye yakın devletin harcında Onların gizli faaliyetleri vardı.

Ve bugün; Türkle Kürtü, Türkle Farsı savaştırmak isteyen Kaos Düzeninin mimarları, hesap etmedikleri bir gerçekle yüzleşmeye başladı: Teşkilatın askerleri, yeni bir düzen için geri dönüyorlardı...

Çam da bizim, kozalak da bizim!

Teşkilat-ı Mahsusa, Osmanlı Devletinin son istihbarat teşkilatı idi. Kurulduğu günlerde, kabinedeki bakanların birçoğu ve üst düzey komutanların büyük bir kısmı dahi böyle bir örgütün varlığından haberdar olmamıştı. Örgütün, Trablusgarp’tan Hindistan’a kadar yüzlerce hücresi ve bu hücrelere kayıtlı binlerce ajanı vardı. Üyeleri arasında Mustafa Kemal, Enver Paşa, Celal Bayar, Eşref Kuşçubaşı, Kazım Karabekir, Fuat Balkan, Süleyman Askeri ve Fevzi Çakmak gibi birçok ünlü sima da bulunuyordu.

Teşkilat-ı Mahsusa, Birinci Dünya Savaşı ve sonrasında yaptığı gizli çalışmalarla, elliden fazla devletin kurulmasını sağladı. Teşkilatın gizli hücreleri, aradan yüz yıl geçmesine rağmen henüz ortaya çıkarılamadı.

Selman Kayabaşı, bu heyecan verici kitapta Kıbrıs’ta Türk Mukavemet Teşkilatını kuran, Bosna Hersekin bağımsızlığını kazanmasında büyük pay sahibi olan ve son olarak Kerkükte ortaya çıkan Teşkilatın; Musul’dan Semerkand’a, Lübnan’dan Pakistan’a, Roma’dan Selanik’e ve Azerbaycan’dan Kafkasya’ya kadar, günümüzdeki faaliyetlerinin izini sürüyor.

Tarih:

"Mustafa Kemal, saltanatı yıkmak ve yerine Cumhuriyet rejimi kurmak istiyor. Şu halde nasıl olur da onu lider tayin ederiz Sultanım?"

İstihbarat

"Kurşunun hesabını üç kişi bilir: Bir kurşunu veren, bir kurşunu ateşleyen, bir de kurşunu yiyen..."

Siyaset

"Şehirde şehir kanunu; itle dalaşacağına, çalıyı dolaşacaksın. Dağda dağ kanunu; itle dalaşacağına, itle dolaşacaksın..."

ve Aşk...

"Galata göz gibi, Süleymaniye gönül gibi bakıyor Baba! Öyle ya, yüreğimde kor bir ateş, kor yüreğimde kör ateş; kör yüreğim kor ateş, kor yüreğim kör ateş..."

KİTAP YORUMU

Cahil Okur’dan selamlar…

Yeni yıla girmeden elimdeki kitap yorumları bitirmesi gerektiğine inanan bendeniz bu gün karşınıza Selman Kayabaşı’nın Teşkilat kitabı ile gelmiş bulunaktayım. Bu kitap yorumlarını geç girme işinde Şule ablaya laf söyleye söyleye bu hale geldim. Benden size tavsiye bu konuda kimseyi kınamayın.

İçerik Yorumu

Teşkilat benim Konya’dayken okuduğum bir eserdi. Üstünden uzun yıllar geçince tekrardan okuma isteği hissettim. Kitabın içeriğini aşağı yukarı hatırlıyor olsam da benim için güzel bir deneyim oldu.

Selman Kayabaşı’nın bizlere aktardığı öykü birkaç sayfa ardından sizi kendisine bağlayan bir niteliğe sahip. Olayların anlatış şeklinin yanı sıra bu tip konulara da ilginiz varsa kolay kolay kitabı elinizden bırakamayacağınıza inanıyorum.

Bendeniz kendisini milliyetçi bir kişilik olarak tanımlayan biri olarak kitabın içerisindeki karakterlerden biri olan Bejndar’ın milliyetçilik üzerine söylemleri bana yeni ufuklar açtığını belirtmek isterim. PKK’nın dağ kadrosundan biri olan anti kahramanın dedikleri gerçekten önemli ve kayda değer. Seçtiğim sözlerde karşılaşacağınız alıntıdan neden bahsettiğimi daha rahat anlayacağınız kanısındayım. Ben haklı buldum, siz ne dersiniz bilmiyorum.

İçerik olarak sizi yorabilecek tek konu ise, anlatımın içerisinde tarihsel bir bütünlük olmamasıdır. Kitapta olaylar günümüzde devam ederken bir anda 100 yıl öncesine gidiyor, birkaç sayfa sonrasında ise bin yıl öncesinde geçiyor olaylar. Konu olarak bütünlük olsa da tarihsel sürecin değişmesi biraz kafa karışıklığına neden olabiliyor.

İçerik anlamında benim memnun kaldığım bir eser oldu. Umarım sizde okur ve memnun kalırsınız.

İçerik Puanım 5 üzerinden 4,7

Yazım Dili Yorumu

Az önce de dediğim gibi benim ikinci defa okuduğum bir eserdi Teşkilat. Selman Kayabaşı’nın yazım şekli öyle ağdalı bir anlatım değil ve bu okunmayı kolaylaştırıyor. Serinin diğer eserlerini okumadım ama Kayabaşı’nın yazımı benim için idealdi. Sadece dipnotları okumak biraz zor oluyor.

Yazım Dili Puanım: 5 üzerinden 4,6

Yapısal Yorum

Timaş Yayınları’ndan olan basımını okudum eserin. Sonrasında yayın evi değişmiş anladığım kadarıyla. Bence güzel bir kapak tasarımı ve editoryal işleme sahip.

Yapısal Durum Puanım 5 üzerinden 4,7

SEÇTİĞİM SÖZLER

Kandil Dağ, ölmekle kalmak arasında bir yerde duruyordu. Ölenlerin çoğu bu dağda kalmış, geride kalanlar ölüm için hazırlığa başlamışlardı. Ya ölecek, ya da can alacaklardı. (Sayfa 39)

Kulun kulda aradığı, mevlanın kulda sakladığıdır.  (Sayfa 53)

Bedava peynir, fare kapanında bulunur.  (Sayfa 68)

Dünya tarihinin on sekizinci yüzyıla kadar olan kısmı tarihçilerin, sonraki kısmı gazetecilerin ilgi alanında olmalıdır.  (Sayfa 84)

Aklı başında milliyetçi arkadaşlarım vardı benim, en iyi onlarla anlaşırdım. Ve derdim ki, bu yarayı onlar iyileştirecek; Kürt'ün onurunu kıranlar Türkler olduğu gibi, onurunu teslim edenler de Türkler olacak. Bu yarayı kanattıkları gibi merhemi de onlar olmak zorunda! Yoksa, bu topraklarda kanda aksa, zehir bütün vücudu kaplayacaktır. (Sayfa 92)

Bir günlük adil yönetim, altmış yıl ibadet etmekten üstündür.  (Sayfa 111)

Affetmek en büyük intikam...  (Sayfa 319)